Công nghệ đèn LED là gì? Lịch sử hình thành và phát triển công nghệ LED

29/08/2023

-

Hoàng Quân

Công nghệ LEDđèn pin LED đã ngày càng trở nên phổ biến trong đời sống hiện nay. Thị trường đèn LED đã có mức tăng trưởng ấn tượng trong hai thập kỷ gần đây. Theo các dữ liệu thống kê, giá trị thị trường đèn LED đã tăng từ khoảng 30 tỷ USD vào năm 2010 lên hơn 100 tỷ USD vào năm 2020. Công nghệ LED đã phủ sóng rất nhiều lĩnh vực như chiếu sáng nội ngoại thất, chiếu sáng công nghiệp, đèn pin cầm tay, chiếu sáng đường phố, sân khấu, công nghệ màn hình LED, đèn chiếu sáng của các phương tiện giao thông và nhiều ứng dụng thực tế khác.

Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về sự hình thành, phát triển và những ứng dụng trong đời sống của công nghệ LED chiếu sáng.

I. Sự ra đời và phát triển của công nghệ LED 

1. Đèn LED là gì?

Công nghệ LED (viết tắt của Light Emitting Diode hay điốt phát quang) có khái niệm mang tính hàn lâm học thuật là: “Các điốt có khả năng phát ra ánh sáng hay tia hồng ngoại, tử ngoại. Cũng giống như điốt, LED được cấu tạo từ một khối bán dẫn loại P ghép với một khối bán dẫn loại N”.

Công nghệ LED được ứng dụng để sản xuất các thiết bị chiếu sáng bằng cách lắp ráp

Công nghệ LED được ứng dụng để sản xuất các thiết bị chiếu sáng bằng cách lắp ráp

Công nghệ LED được ứng dụng để sản xuất các thiết bị chiếu sáng bằng cách lắp ráp, đấu nối với nhau thành một nguồn phát sáng và đặt vào bên trong các sản phẩm có hình dạng khác nhau như: bóng tròn, tuýp dài, hình cầu, hình trụ,… và được gọi chung là đèn LED.

Các chip LED được liên kết với nhau thành một tổ hợp để gia tăng độ sáng. Có ba loại tổ hợp phổ biến hiện nay, đó là: DIP, SMD và COB.

2. Công nghệ LED ra đời như thế nào?

Tuy đã phát triển rất nhanh trong hai thập kỷ gần đây nhưng hiện tượng LED đầu tiên đã được khám phá ra từ cách đây rất lâu. Vào năm 1907, bởi , một nhà khoa học người Anh là H.J. Round. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, LED chỉ phát ra ánh sáng rất yếu, không đủ sáng để có thể sử dụng trong các ứng dụng thực tế.

LED chỉ phát ra ánh sáng rất yếu, không đủ sáng để có thể sử dụng trong các ứng dụng thực tế

LED chỉ phát ra ánh sáng rất yếu, không đủ sáng để có thể sử dụng trong các ứng dụng thực tế

3. Quá trình phát triển của công nghệ LED

Sự ra đời của công nghệ bán dẫn đã đưa công nghệ LED phát triển vượt bậc. Trong những năm 1920 và 1930, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu về vật liệu bán dẫn, đặc biệt là germanium và silic. Các thiết bị bán dẫn như đèn Zener và đèn cầu chì đã được phát triển trong giai đoạn này.

Đến năm 1962, Nick Holonyak Jr., một nhà khoa học tại Đại học Illinois, đã phát minh ra đèn LED đầu tiên sử dụng vật liệu GaAsP (Gallium Arsenide Phosphide). Đèn LED này phát ra ánh sáng màu đỏ.

Nick Holonyak Jr. đã phát minh ra đèn LED đầu tiên sử dụng vật liệu GaAsP

Năm 1962, Nick Holonyak Jr., một nhà khoa học tại Đại học Illinois, đã phát minh ra đèn LED đầu tiên sử dụng vật liệu GaAsP (Gallium Arsenide Phosphide)

Sau thành công của đèn LED màu đỏ, các nhà nghiên cứu tiếp tục phát triển các loại LED khác nhau, bao gồm các màu như xanh dương, vàng, trắng và các màu sắc khác. Công nghệ LED cũng đã tiến xa hơn với việc sử dụng các vật liệu bán dẫn khác nhau như InGaN (Indium Gallium Nitride) để tạo ra ánh sáng màu sắc đa dạng.

Công nghệ LED chiếu sáng bắt đầu được sử dụng trong các ứng dụng như đèn báo hiệu, đèn chức năng trên thiết bị điện tử. Sự phát triển của công nghệ này đã dần giảm giá thành sản xuất, tạo điều kiện cho ứng dụng rộng rãi hơn trong ánh sáng chiếu sáng, hiển thị màn hình, đèn nền, và nhiều ứng dụng khác.

Công nghệ LED chiếu sáng bắt đầu được sử dụng trong các ứng dụng như đèn báo hiệu

Công nghệ LED chiếu sáng bắt đầu được sử dụng trong các ứng dụng như đèn báo hiệu

Từ sự khám phá ban đầu đến sự phát triển liên tục và ứng dụng rộng rãi, công nghệ đèn LED đã có một quá trình hình thành và phát triển ấn tượng, tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực chiếu sáng.

II. Nguyên lý hoạt động của đèn LED

Công nghệ đèn LED hoạt động dựa trên sự tương tác giữa điện tử tự do và lỗ trong vật liệu bán dẫn. 

Chip LED có cấu tạo gồm hai khối bán dẫn loại P chứa lỗ trống và khối bán dẫn N chứa nhiều điện tích dương.

Khi cho dòng điện chạy qua, các lỗ trống của khối bán dẫn P chạy qua khối bán dẫn N. Đồng thời điện tử của khối N khuếch tán qua khối bán dẫn P.

P và N với điện tích trái dấu (Điện âm – Điện dương) tại vị trí tiếp giáp nhau, các điện tử bị lỗ trống hút và làm đầy. 

Chip LED có cấu tạo gồm hai khối bán dẫn loại P chứa lỗ trống và khối bán dẫn N chứa nhiều điện tích dương

Chip LED có cấu tạo gồm hai khối bán dẫn loại P chứa lỗ trống và khối bán dẫn N chứa nhiều điện tích dương

Khi chúng kết hợp, tạo ra năng lượng được giải phóng dưới dạng ánh sáng trong quá trình gọi là quang điện. 

Loại vật liệu bán dẫn sẽ quyết định màu sắc của ánh sáng tạo ra.

III. Cấu tạo của đèn LED

Đèn LED được cấu tạo từ những bộ phận chính sau:

  • Chip LED: Đây là bộ phận chính của đèn LED, nơi xảy ra hiện tượng phát sáng.
  • Lăng kính: Đây là bộ phận có chức năng phân bố và điều hướng ánh sáng theo một hướng có chủ đích. Hay nói cách khác, lăng kính có khả năng thay đổi góc chiếu sáng.
  • Chất lượng lan truyền của ánh sáng và lượng ánh sáng bị tổn thất khi đi qua lăng kính phụ thuộc vào chất lượng bề mặt và hình dáng của bộ phận này.
Chất lượng lan truyền của ánh sáng và lượng ánh sáng bị tổn thất khi đi qua lăng kính phụ thuộc vào chất lượng bề mặt và hình dáng của bộ phận này.

Chất lượng lan truyền của ánh sáng và lượng ánh sáng bị tổn thất khi đi qua lăng kính phụ thuộc vào chất lượng bề mặt và hình dáng của bộ phận này.

  • Lớp bề mặt: Đây là bộ phận để gắn đèn LED với vai trò tản nhiệt tiếp xúc với một bề mặt rộng hơn. Người ta thường dùng kim loại PCB để làm lớp bề mặt.
  • Lớp tiếp xúc: Đây là chất liệu cố định lớp bề mặt vào bộ phận tản nhiệt, giúp tối đa hóa khả năng tản nhiệt của đèn, thường là keo hoặc dầu mỡ.
  • Bộ tản nhiệt: thường có 2 loại là tản nhiệt chủ động và tản nhiệt bị động. Tản nhiệt chủ động thường là quạt dùng để lưu thông không khí. Tản nhiệt bị động sử dụng dây kim loại để làm tiêu tán nhiệt.

IV. Ưu điểm của công nghệ đèn LED

Công nghệ đèn LED (Light Emitting Diode) có nhiều ưu điểm vượt trội trong việc ứng dụng, sử dụng và sản xuất so với các công nghệ chiếu sáng truyền thống như đèn huỳnh quang hay đèn sợi đốt:

  1. Tiết kiệm năng lượng: Đèn LED tiêu thụ ít năng lượng hơn so với các loại đèn truyền thống. Điều này giúp giảm đáng kể chi phí sử dụng và góp phần bảo vệ môi trường.
  2. Tuổi thọ cao: Đèn LED có tuổi thọ rất cao, thường kéo dài từ 25,000 đến 50,000 giờ hoạt động. Ưu điểm này giúp các thiết bị chiếu sáng hoạt động ổn định, người dùng giảm tần suất thay thế và bảo trì. Từ đó đèn LED giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.

    Đèn LED có tuổi thọ rất cao, thường kéo dài từ 25,000 đến 50,000 giờ hoạt động

    Đèn LED có tuổi thọ rất cao, thường kéo dài từ 25,000 đến 50,000 giờ hoạt động

     

  3. Khả năng tùy chỉnh màu sắc: Công nghệ LED cho phép điều chỉnh màu sắc ánh sáng một cách dễ dàng bằng cách sử dụng các vật liệu bán dẫn khác nhau. Ưu điểm này đã gia tăng sự linh hoạt để ứng dụng đèn LED trong rất nhiều lĩnh vực.
  4. Thời gian khởi động rất nhanh: Đèn LED khởi động và đạt độ sáng tối đa ngay lập tức khi có dòng điện chạy qua. Nó không cần thời gian khởi động như đèn huỳnh quang hoặc phải chờ đợi sợi đốt đạt giới hạn nhiệt độ tối đa. Điều này thích hợp cho các ứng dụng đòi hỏi ánh sáng ngay lập tức như trong chiếu sáng đường phố.
  5. Không chứa chất độc hại: Đèn LED không chứa các chất độc hại như thủy ngân trong đèn huỳnh quang. Điều này giúp bảo vệ sức khỏe con người, giảm thiểu rủi ro khi sử dụng và giảm chi phí tái chế, tiêu huỷ, bảo vệ môi trường khi thải đèn ra.
  6. Kích thước nhỏ gọn: Chip LED có kích thước rất nhỏ gọn. Ưu điểm này giúp nó linh hoạt trong thiết kế và lắp đặt, tạo điều kiện cho các nhà sản xuất có thể ứng dụng đèn LED vào nhiều không gian, vị trí, tự do sáng tạo kiểu dáng công nghiệp cho các thiết bị chiếu sáng mà không gặp trở ngại.
  7. Khả năng điều chỉnh độ sáng: Đèn LED có khả năng điều chỉnh độ sáng một cách linh hoạt thông qua bộ điều khiển. Đặc biệt là khả năng điều chỉnh độ sáng vô cấp. Điều này giúp tối ưu hóa ánh sáng cho từng tình huống sử dụng và mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng.
Công nghệ LED cho phép điều chỉnh màu sắc ánh sáng một cách dễ dàng bằng cách sử dụng các vật liệu bán dẫn khác nhau

Công nghệ LED cho phép điều chỉnh màu sắc ánh sáng một cách dễ dàng bằng cách sử dụng các vật liệu bán dẫn khác nhau

Tóm lại, công nghệ đèn LED mang đến nhiều ưu điểm quan trọng trong việc sử dụng và sản xuất như tiết kiệm năng lượng, tuổi thọ cao, khả năng tùy chỉnh màu sắc, khả năng tắt mở nhanh, an toàn cho sức khỏe và môi trường, kích thước nhỏ gọn và khả năng điều chỉnh độ sáng.

V. Ứng dụng của công nghệ LED chiếu sáng trong thực tế

Công nghệ đèn LED đã được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ chiếu sáng nội thất cho đến chiếu sáng công cộng và công nghiệp. Dưới đây là một số ứng dụng thường gặp của công nghệ LED chiếu sáng trong thực tế:

  1. Chiếu sáng nội thất: Đèn LED được sử dụng rộng rãi trong việc chiếu sáng nội thất như trong căn hộ, nhà hàng, khách sạn, quán cafe và cửa hàng. Đèn LED có khả năng tạo ra ánh sáng mềm mại, tạo điểm nhấn cho không gian, tiết kiệm năng lượng và chi phí sử dụng.
  2. Chiếu sáng ngoại thất: Đèn LED khi kết hợp với các sản phẩm có khả năng chống chịu được mưa gió, thời tiết sẽ được dùng để chiếu sáng ngoại thất như sân vườn, hồ bơi, sân thượng. Khả năng tùy chỉnh màu sắc, sự bền bỉ và độ sáng mạnh mẽ của LED giúp tạo ra không gian ngoại thất độc đáo và ấn tượng.

    Đèn LED có khả năng tạo ra ánh sáng mềm mại, tạo điểm nhấn cho không gian, tiết kiệm năng lượng và chi phí sử dụng

    Đèn LED có khả năng tạo ra ánh sáng mềm mại, tạo điểm nhấn cho không gian, tiết kiệm năng lượng và chi phí sử dụng

     

  3. Chiếu sáng đường phố: Đèn đường LED tiết kiệm năng lượng hơn và có tuổi thọ cao hơn so với đèn đường truyền thống. Chúng cung cấp ánh sáng đều và tốt hơn để đảm bảo an toàn giao thông.
  4. Chiếu sáng công nghiệp: Công nghệ LED được sử dụng trong các ngành công nghiệp để chiếu sáng trong những môi trường khắc nghiệt như nhà máy, xưởng sản xuất và kho hàng. Bóng đèn LED ít toả nhiệt hơn đèn sợi đốt và không chứa các khí nguy hiểm như đèn huỳnh quang nên giảm thiểu được nhiều rủi ro trong môi trường sản xuất. Đèn sử dụng bóng LED dễ lắp đặt, bảo trì, thay thế với chi phí đầu tư hợp lý và chi phí vận hành tiết kiệm.
  5. Chiếu sáng sân vận động và sự kiện: Với sức mạnh và sự linh hoạt về màu sắc, đèn LED được dùng để tạo ra các hiệu ứng ánh sáng ấn tượng trong sân vận động, như trong các trận đấu thể thao hoặc sự kiện biểu diễn.

    Với sức mạnh và sự linh hoạt về màu sắc, đèn LED được dùng để tạo ra các hiệu ứng ánh sáng ấn tượng trong sân vận độn

    Với sức mạnh và sự linh hoạt về màu sắc, đèn LED được dùng để tạo ra các hiệu ứng ánh sáng ấn tượng trong sân vận độn

     

     

  6. Hiển thị điện tử: LED cũng được sử dụng trong các thiết bị hiển thị điện tử như bảng quảng cáo, bảng điện tử, màn hình truyền hình LED. 
  7. Đèn cho các phương tiện giao thông: LED được sử dụng trong hệ thống chiếu sáng của các phương tiện giao thông như ô tô, xe máy,… làm nguồn sáng cho các bộ phận như đèn pha, đèn hậu và đèn xi nhan.

    LED được sử dụng trong hệ thống chiếu sáng của các phương tiện giao thông như ô tô, xe máy

    LED được sử dụng trong hệ thống chiếu sáng của các phương tiện giao thông như ô tô, xe máy

  8. Ứng dụng y tế: Đèn LED cũng được sử dụng trong các thiết bị y tế như đèn soi, đèn phẫu thuật và thiết bị y tế chẩn đoán.
  9. Đèn pin và thiết bị chiếu sáng di động: Đây là vật dụng phổ biến và có tính ứng dụng cao. Nhờ đèn pin, con người có thể mang sự ưu việt của công nghệ LED chiếu sáng đi khắp nơi và phục vụ cho nhiều nhu cầu thiết thực trong đời sống.

VI. Những thông số cần quan tâm khi mua đèn LED

Khi mua đèn LED chiếu sáng, có một số thông số quan trọng bạn cần lưu ý để đảm bảo bạn chọn được sản phẩm phù hợp với nhu cầu của mình. Dưới đây là những thông số quan trọng cần xem xét:

  1. Công suất (Watt): Đây là chỉ số cho biết mức tiêu thụ điện của đèn. Công suất càng thấp thì đèn càng tiết kiệm năng lượng.
  2. Độ sáng (Lumen): Chỉ số này cho biết mức sáng mà đèn có thể tạo ra. Mức độ sáng cần tùy thuộc vào mục đích và không gian sử dụng. Ví dụ như: đèn chiếu sáng trong phòng, đèn xe đạp hay đèn pin cầm tay.
  3. Nhiệt độ màu (Kelvin – K): Đây là chỉ số quyết định màu sắc của ánh sáng, từ ấm (màu vàng) đến lạnh (màu trắng xanh). Thông thường, ấm áp thích hợp cho không gian thư giãn, trong khi màu trắng ngày thích hợp cho không gian làm việc. Nhiệt độ màu cũng ảnh hưởng lớn đến cảm xúc của người dùng trong không gian được chiếu sáng.
  4. Chỉ số hoàn màu (CRI): Đây là chỉ số thể hiện khả năng tái tạo màu sắc của đèn so với ánh sáng tự nhiên. Chỉ số càng cao thì màu sắc tái tạo càng trung thực.
  5. Tuổi thọ (giờ): Đây là thời gian đèn hoạt động trước khi cần thay thế. Đèn LED thường có tuổi thọ cao hơn so với các loại đèn truyền thống.
  6. Góc chiếu (độ): Đây là độ rộng hay hẹp của góc mà đèn phát ra ánh sáng. Góc chiếu quyết định phạm vi ánh sáng mà đèn chiếu ra. Đèn có góc chiếu hẹp thì có khả năng vươn xa hơn đèn chiếu rộng. Ngược lại, đèn chiếu rộng có khả năng bao quát vật thể ở cự ly gần rộng hơn đèn chiếu xa.
  7. Khả năng điều chỉnh ánh sáng: Một số đèn LED cho phép bạn điều chỉnh màu sắc và độ sáng hoặc tần số nháy, chớp theo nhu cầu. Ưu điểm này giúp gia tăng sự linh hoạt trong các điều kiện thực tế khác nhau.
  8. Các chứng chỉ chất lượng (CE, RoHS): Đây là các chỉ số được đo lường, đánh giá và công bố bởi các chuyên gia, tổ chức trong ngành, giúp cho bạn có thể phần nào yên tâm về chất lượng của đèn LED.
  9. Độ bền và khả năng chống nước: Đây là lưu ý quan trọng nếu bạn định sử dụng đèn ở các điều kiện khắc nghiệt như khi đi cắm trại, leo núi hay đi xe đạp ngoài trời. Tiêu chí này được quyết định bởi thiết kế, phương pháp ghép nối và chất lượng của các bộ phận bên ngoài có chức năng bảo vệ bóng đèn LED.
  10. Thương hiệu: Lựa chọn sản phẩm từ các thương hiệu uy tín và kiểm tra các phản hồi, đánh giá của người dùng để có cái nhìn tổng quan về chất lượng và hiệu suất của sản phẩm.

    Độ bền và khả năng chống nước

    Độ bền và khả năng chống nước

Tóm lại, việc quan tâm và hiểu rõ các thông số trên sẽ giúp bạn chọn được đèn LED phù hợp với nhu cầu sử dụng trong thời gian lâu nhất.

VII. Đèn pin sử dụng công nghệ LED

Đèn pin sử dụng công nghệ LED vô cùng phổ biến hiện nay nhờ ưu điểm linh hoạt, hiệu quả, nhỏ gọn, độ sáng mạnh mẽ và ứng dụng thực tế cao. Chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều loại đèn pin sử dụng công nghệ bóng LED để chiếu sáng như:

Tất cả những loại đèn pin kể trên sẽ không thể có được mức sáng cao, tầm chiếu xa, sự linh hoạt, nhỏ gọn nếu không có sự ưu việt của công nghệ LED chiếu sáng.

Nhờ có công nghệ LED mà hiện nay có rất nhiều loại đèn pin với nhiều kích cỡ khác nhau

Bạn có thể tham khảo các loại đèn pin kể trên để phục vụ cho nhu cầu chiếu sáng của mình ở địa chỉ mua sắm đèn pin uy tín Chuyentactical.

Chuyentactical là cửa hàng bán lẻ ở TP. Hồ Chí Minh chuyên nhập khẩu các sản phẩm thuộc các lĩnh vực:

  • Balo, túi, quần áo, phụ kiện phong cách Tactical.
  • Dụng cụ đa năng, phụ kiện EDC (everydaycarry).
  • Dụng cụ sinh tồn, cứu hộ, cắm trại.
  • Dụng cụ nấu nướng, ăn uống dã ngoại.
  • Đèn pin chiếu sáng phục vụ cho các hoạt động: chạy bộ, tuần tra, đạp xe, cắm trại, bảo vệ, EDC (sử dụng hằng ngày).

Đến đây, bạn có thể tìm thấy sản phẩm của các thương hiệu nổi tiếng thế giới như:

Các sản phẩm ở Chuyentactical đa dạng thương hiệu, chủng loại, mẫu mã để bạn thoả sức lựa chọn và mua sắm. Chuyentactical cung cấp cho bạn dịch vụ bán hàng chuyên nghiệp, tư vấn tận tình và chế độ hậu mãi, bảo hành chu đáo.

Chuyentactical chuyên cung cấp các loại đèn pin chất lượng cao chính hãng

Chuyentactical chuyên cung cấp các loại đèn pin chất lượng cao chính hãng

Trên đây là bài viết tổng hợp thông tin về quá trình phát triển và ứng dụng thực tế của công nghệ đèn LED chiếu sáng. Hy vọng những chia sẻ này sẽ mang lại giá trị cho bạn đọc.

Chuyên Tactical – Đại lý chuyên đèn pin siêu sáng, balo, phụ kiện dã ngoại cao cấp

Đăng kí nhận email

Đăng ký tin nhắn để nhận các thông tin
mới nhất từ Chuyentactical

    Giỏ hàng

    Chưa có sản phẩm trong giỏ hàng!